Dünyada güç krize yaşanırken ve yeşil güce yöneliş varken, Türkiye toryum rezervleriyle ile ön plana çıkıyor. Türkiye, işlendiğinde, toryum rezervleri ile dışı bağımlılığı büsbütün bitirecek bir kapasiteye sahip.
Türkiye, nükleer güç hammaddesi olan toryum açısından değerli bir potansiyele sahip ve zenginlik sınıflandırmasında toryum madeni çok varlıklı madenler sınıfında bulunuyor.
Isparta Aksu’da 20 bin tonluk toryum rezervi keşfi
Türkiye’de 2022’nin başında Isparta Aksu’da 20 bin tonluk toryum rezervi keşfedildi. Bu keşif, Türkiye’de dünyada toryum rezervi konusunda ikinciliğe taşıdı.
Bu rezerv ve toryum Türkiye için çok önemli. Dünyada 6,35 milyon ton toryum kaynağı bulunuyor. Türkiye ise şu anda toplamda 790 bin ton toryum rezervine ulaştı.
120 trilyonluk petrole eşdeğer
Daha önce Türkiye’deki toryum rezervinin güç üretimi açısından, 120 trilyon dolarlık petrole eşit olduğunu lisana getirilmişti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da bu bahiste “Enerjide çok daha farklı alanlar açılacak.” diyerek Türkiye’nın saklı bir hazineye sahip olduğunun sinyalini vermişti.
Reaktörlerin geliştirilmesi gerekiyor
Şu ana kadar bulunan toryum rezervler ile dünyada yüzde 20’lik hisseye sahip olan ve dünyanın sayılı ülkeleri ortasına giren Türkiye’nin, gerekli reaktörleri geliştirmesi halinde, bağımsız çok büyük bir enerji kaynağına kavuşması mümkün.
Nerelerde işlenecek
Yeni nesil nükleer santrallerin en temiz yakıtı olarak tanımlanan toryumun Sinop ve Trakya‘da yapılması planlanan nükleer santralde kullanılması gündemde.
Türkiye’de toryum bulunan şehirler
Türkiye’de bu madenin en çok bulunduğu bölgeler Isparta ve Eskişehir olarak göze çarpıyor. Yalnızca Isparta’daki 20 bin ton üzerindeki toryum rezervi, Türkiye’nin 100 yıl boyunca güç muhtaçlığını karşılayabilme gücüne sahip olduğu biliniyor.
Enerji ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığı datalarına nazaran Türkiye’de, geçmiş yıllarda Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü tarafından yapılan çalışmalar sonucunda, Eskişehir- Sivrihisar-Kızılcaören yöresindeki az toprak elementleri ve toryum kompleks cevher yatağında, 374 bin ton görünür rezerv tespit edildi.
Bu bölge haricinde, toryum yatakları tespit edilmiş olan Malatya-Hekimhan-Kuluncak, Kayseri-Felâhiye, Sivas, Diyarbakır ve Burdur-Çanaklı alanlarında daha detaylı arama çalışmalarının yapılması sonucunda, ülkemizin toryum rezervinin artacağı varsayım ediliyor.
Dünyada toryum rezervi olan ülkeler
OECD Nükleer Güç Ajansı (NEA) ve Memleketler arası Atom Gücü Ajansı’nın (IAEA) verilerine göre dünya toryum rezervlerinde ilk sırayı 846 bin tonla Hindistan alırken 790 bin tonla Türkiye ikinci, 606 bin tonla Brezilya üçüncü. Avustralya 521 bin, ABD 424 bin, Mısır’da 380 bin ton olarak sıralanıyor.
Toryum Nedir
Toryum, kurşun renginde, atom gücü kaynağı olarak kullanılan radyoaktif bir element, olarak tanımlanıyor. Toryum tabiatta özgür halde bulunmaz, yaklaşık 50 civarında mineralin yapısı içinde yer alıyor. Bunlardan yalnızca monazit, torit, torianit ve allanit toryum üretiminde kullanılıyor. Bu mineraller de ekseriyetle ender toprak elementleri (NTE) ile birlikte bulunuyor.
